1. Gelir Vergileri
1.1. Kurumlar Vergisi
Gelir Vergisi Kanunu’nda tanımlanmış olan gelir unsurlarının kurumlar tarafından elde edilmesi durumunda vergilendirme,
bu kurumların tüzel kişiliği üzerinden yapılmaktadır. Kanunda sayılan kurumlar vergisi mükellefleri şunlardır:
Sermaye şirketleri,
Kooperatifler
,
Kamu iktisadi müesseseleri
,
Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler
,
İş ortaklıkları
Kanuni veya iş merkezleri Türkiye’de bulunan kurumlar tam mükellef sayılmakta ve gerek Türkiye’de gerekse yabancı ülkelerde elde ettiği
kazançları üzerinden vergilendirilmektedir. Kanuni veya iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye’de bulunmayanlar dar mükellef sayılmakta
ve yalnız Türkiye’de elde ettiği kazançları üzerinden vergilendirilmektedir. Kanuni merkez, vergiye tâbi kurumların esas sözleşmelerinde
veya teşkilat kanunlarında gösterilen merkez; iş merkezi ise iş bakımından muamelelerin bilfiil toplandığı ve idare edildiği merkezdir.
Türkiye’de ticari kârlar üzerinden tarh olunan kurumsal gelir vergisi oranı % 20’dir.
Tam mükellef kurumlar tarafından ortaklara yapılan kar dağıtımı genel olarak % 15 oranında stopaja tabidir; ancak tam mükellef kurumlardan
tam mükellef kurumlara dağıtılan kâr payları üzerinden stopaj yapılmamaktadır. Kârın sermayeye eklenmesi ise kâr dağıtımı sayılmadığından
stopaja tabi değildir. Benzer şekilde dar mükelleflerin kurumlar vergisi tutarı düşüldükten sonra ana merkeze aktardıkları tutarlar üzerinden de
% 15 oranında vergi kesintisi yapılmaktadır.
1.2. Şahsi Gelir Vergisi
Gerçek kişilerin gelirleri şahsi gelir vergisine tabidir. Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.
Gelir Vergisi Kanunu’na göre gelir sayılan unsurlar şunlardır:
Ticari kazançlar
,
Zirai kazançlar
,
Ücretler
,
Serbest meslek kazançları
,
Gayrimenkul sermaye iratları
Menkul sermaye iratları
,
Sair kazanç ve iratlar
Türk Vergi Hukuku vergilendirmede yerleşmeyi esas alarak tam veya dar mükellefiyet esasını düzenlemektedir. Tam mükellefler
(ikametgahı Türkiye’de bulunan ve bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar) Türkiye içinde
ve dışında elde ettiği kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirken, dar mükellefler (ikametgahı Türkiye’de bulunmayan
ve bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturmayanlar) sadece Türkiye’de elde ettiği kazanç ve iratlar üzerinden
vergilendirilmektedir.
Şahsi gelir vergisi oranları % 15-% 35 arasında değişmektedir.
2015 yılı için uygulanan şahsi gelir vergisi oranları aşağıdaki gibidir:
|
(Ücretler İçin)
|
(Ücret Dışındaki Gelirler İçin)
|
|
Gelir Ölçekleri (TL)
|
Oran (%)
|
Gelir Ölçekleri (TL)
|
Oran (%)
|
12,000 'e kadar
12,001-29,000
29,001-106,000
106,001 ve üzeri
|
15
20
27
35
|
12,000'e kadar
12,001-29,000
29,001-66,000
66,001 ve üstü
|
15
20
27
35
|
